Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Nedir?
Ceza yargılamasında bazı durumlarda sanık hakkında verilen ceza hemen uygulanmaz; mahkeme, belirli şartlar altında hükmün açıklanmasını geri bırakabilir. Türk hukuk sisteminde sıkça karşılaşılan bu uygulama, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)” olarak adlandırılır.
Bu karar, hem sanığa ikinci bir şans tanır hem de toplum yararına ceza adaletini korur. Peki HAGB tam olarak nedir, kimlere uygulanabilir ve sonuçları nelerdir?
HAGB Nedir?
HAGB, sanık hakkında verilen mahkûmiyet kararının belirli bir süre açıklanmadan bekletilmesi anlamına gelir. Yani mahkeme sanığın suçlu olduğuna karar verir ancak bu hükmün açıklanmasını 5 yıl süreyle erteler. Bu süre içinde sanık yeni bir suç işlemezse, karar hiç açıklanmamış sayılır ve dava düşer.
HAGB Kararı Verilebilmesi İçin Şartlar
Türk Ceza Kanunu’nun 231. maddesi uyarınca bir davada HAGB kararı verilebilmesi için şu koşulların bir arada bulunması gerekir:
- Sanığa verilen ceza 2 yıl veya daha az olmalıdır.
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış olması gerekir.
- Sanığın duruşmadaki tutum ve davranışları olumlu olmalıdır.
- Suçtan doğan zararın giderilmesi (örneğin mağdurun zararının tazmini) şarttır.
- Sanık ve/veya müdafiinin HAGB kararına açıkça rıza göstermesi gerekir.
Bu şartlar birlikte sağlanmadıkça mahkeme HAGB kararı veremez.
HAGB Kararının Hukuki Sonuçları
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, bir mahkûmiyet hükmü değildir.
Dolayısıyla bu kararın verilmesi halinde:
- Kişi sabıkalı sayılmaz,
- Adli sicil kaydına işlenmez,
- Ceza infaz edilmez.
Ancak kişi 5 yıllık denetim süresi içinde yeni bir kasıtlı suç işler veya yükümlülüklere uymazsa, mahkeme önceden verilen hükmü açıklar ve ceza infaz edilir.
HAGB Süresi Ne Kadardır?
HAGB kararının ardından sanık için genellikle 5 yıllık bir denetim süresi belirlenir.
Bu süre içinde sanığın:
- Yeni bir suç işlememesi,
- Mahkemenin belirlediği yükümlülüklere (örneğin kamu hizmeti, eğitim programı vb.) uyması gerekir.
Eğer sanık bu süreci sorunsuz tamamlar ise, dava kesin olarak düşer ve kişi hiçbir ceza almamış olur.
HAGB Kararı İtiraz Edilebilir mi?
Evet. HAGB kararına karşı itiraz yolu açıktır. Sanık veya müdafii, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz dilekçesi verebilir. İtiraz, kararı veren mahkemenin bağlı olduğu üst mahkemece değerlendirilir.
Bu aşamada, kararın usule uygun verilmediği veya şartların oluşmadığı düşünülüyorsa, bir ceza avukatından profesyonel destek almak oldukça önemlidir.
HAGB Kararının Sabıka Kaydına Etkisi
HAGB kararı adli sicil kaydına işlenmez. Ancak “arşiv kaydı” olarak sistemde geçici süreyle bulunur. Bu kayıt yalnızca mahkemeler ve savcılıklar tarafından görülebilir; vatandaşlar e-Devlet üzerinden sabıka kaydı aldıklarında bu bilgi görünmez.
HAGB ile Erteleme Arasındaki Fark
HAGB kararı, cezanın hiç açıklanmaması anlamına gelir. Erteleme ise verilen cezanın açıklanıp infazının ertelenmesidir. Bu nedenle HAGB, kişinin siciline işlenmemesi yönüyle daha avantajlı bir uygulamadır.
Sonuç
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, ceza yargılamasında sanık için ikinci bir fırsat niteliğindedir. Sanığın topluma yeniden kazandırılmasını, adaletin orantılı şekilde uygulanmasını ve cezanın amacına ulaşmasını sağlar. Ancak her olayın kendine özgü koşulları bulunduğundan, HAGB’nin uygulanabilir olup olmadığı konusunda ceza hukuku alanında uzman bir avukattan destek almak en doğru yoldur.
📍 Orhan Hukuk ve Danışmanlık Bürosu olarak, ceza hukuku alanında HAGB, adli para cezası, denetimli serbestlik ve tüm ceza yargılaması süreçlerinde müvekkillerimize profesyonel hukuki danışmanlık hizmeti sunmaktayız. İzmir Ceza Avukatı olarak detaylı bilgi almak veya hukuki sorularınızı iletmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
